Meteorieten (1)

Elke dag wordt onze aarde bestookt met zo'n 6 miljard indringers: meteoroïden, meestal niet veel groter dan een speldenkop. Maar elke paar duizend jaar komt er een planetoïde of komeet naar beneden die een complete stad kan wegvagen. En elke 100 000 jaar valt er een meteoriet uit de lucht die de hele mensheid kan uitroeien...

Een meteoroïde is een deeltje, gewoonlijk een brokstuk van een komeet of planetoïde, dat in een eigen baan om de zon beweegt. Meteoroïden komen soms in de dampkring van de aarde terecht; daar verbranden ze dan geheel of gedeeltelijk.

Een planetoïde is een rotsblok dat, net als kleine planeet, in een eigen baan om de zon draait. Planetoïden kunnen wel duizend kilometer groot zijn! Planetoïden zijn de naaste verwanten van de kometen, maar bevatten geen ijs.

Een komeet is een hemellichaam van ijs en modder dat in de buurt van de zon (als gevolg van opwarming) een 'staart' vormt. Kometen zijn afkomstig uit de buitengebieden van ons zonnestelsel (de Oortwolk of de Kuipergordel).

Een meteoriet is een brokstuk uit de ruimte, meestal een mengsel van steen en ijzer, dat op aarde wordt gevonden. Meteorieten zijn de zwartgeblakerde overblijfselen van meteoroïden die in de dampkring van de aarde zijn terechtgekomen.

Gelijk aan 5 atoombommen

Meteoroïden die bij het binnendringen van de atmosfeer een diameter van 10 m of minder hebben zijn doorgaans ongevaarlijk: ze branden op in de atmosfeer van de aarde. De grotere exemplaren kunnen als meteoriet op de aarde inslaan.

Als zo'n meteoriet bij inslag nog een grootte heeft van 10 m, komt daarbij een hoeveelheid energie vrij die gelijk staat aan 5 Hiroshima-atoombommen. Zo'n inslag doet zich ruwweg iedere 10 jaar voor.

Meer dan 170 kraters gevonden

Ruim 15 000 000 jaar geleden sloeg in het huidige Beieren (Duitsland) een meteoriet met een doorsnede van 1 500 meter op de aarde te pletter. Daarmee werd een slordige 1 000 miljard ton aarde, puin en gesteente de atmosfeer in geworpen. De krater, met in het centrum de stad Nördlingen, is met zijn diameter van 24 km nog altijd zichtbaar.

Er zijn inmiddels al meer dan 170 inslagkraters op aarde gevonden. Een van de grootste is de Chicxulub op het Yucatán schiereiland van Mexico. De krater, met een diepte van 32 en een doorsnede van meer dan 190 km, is veroorzaakt door de inslag van een planetoïde met een diameter van ruim 14 km. De meeste wetenschappers denken dat deze planetoïde 66 000 000 jaar geleden de dinosaurussen fataal werd.

1 500 objecten op ramkoers

Er zijn ruim 150 planetoïden waarvan bekend is dat zij de baan van de aarde om de zon kruisen. Deze variëren in grootte van enkele meters tot meer dan 8 kilometer. Als een planetoïde van 8 km doorsnede op de aarde inslaat betekent dat waarschijnlijk het einde van de mensheid.

Er zijn minstens 15 kometen (variërend van 1 tot 10 km doorsnede) die de aarde op korte afstand passeren. Er zijn ongeveer 100 ongevaarlijke kometen die door de zwaartekracht van Jupiter van baan kunnen veranderen. Daarmee kunnen die kometen alsnog levensgevaarlijk worden voor de aarde.

Amerikaanse spionagesatellieten registreren jaarlijks ongeveer 25 meteoroïden die hoog in onze atmosfeer exploderen. De hoeveelheid energie die daarbij vrijkomt is gelijk aan de explosieve kracht van een kernwapen. Toch is in de afgelopen 1 000 jaar voor zover bekend niemand door een meteorietinslag om het leven gekomen. Wel zijn op 28 juni 1911 wellicht een hond en op 15 oktober 1972 een koe 'gesneuveld'.

De kans dat je door een meteorietinslag om het leven komt is groter dan de kans dat je bij een vliegtuigongeval het leven laat. Dat komt omdat het bij een meteorietinslag om miljoenen of zelfs miljarden levens kan gaan, terwijl de vliegmaatschappijen niet meer dan enkele honderden mensen in één vliegtuig weten te proppen.

Wetenschappers schatten dat zo'n 1 500 objecten op een ramkoers met de aarde liggen. De vraag is dan ook niet of, maar wanneer de volgende inslag komt.